طول هر شاخه ریل قطار – ریل آهنی ایران
قطار به عنوان یک وسیله ی حمل و نقل ایمن و مقرون به صرفه نقش بسیار مهمی در توسعه ی کشورها ایفا کرده است.
حمل مسافر تنها یکی از جنبه ای کارکرد راه آهن است و بخش عمده ای سیستم حمل و نقل ریلی برای جابجایی بار مورد استفاده قرار می گیرد.
از مهمترین اجزای صنعت حمل و نقل ریلی، ریل های فولادی هستند که بدون آن ها این صنعت معنایی نخواهد داشت.
ریل های آهن یکی از اجزای اصلی سیستم حمل و نقل ریلی به شمار می آیند
که با توجه به شرایط کاری و نیروهایی که به آن وارد می شود لازم است تا با کیفیت و تحت شرایط بسیار دقیق و کنترل شده ساخته شود.
ریل از دو قطعه تشکیل شده است که به صورت موازی و در فاصله ای معین از یکدیگر قرار گرفته اند.
ریلها از فولاد نورد شده هستند و مسیری برای حرکت قطار را فراهم میکنند.
از آنجا که چرخ های قطار با سطح ریل در تماس است، عموماً از فولادهایی با متریال CK45 و CK55 استفاده می گردد.
البته علاوه بر قطار از ریل برای مواردی دیگر مانند ساخته درب های کشویی نیز استفاده می شود.
متداول ترین ریل های مورد استفاده در خطوط راه آهن پروفیل های UIC54 و UIC60 می باشند.
کارخانه ذوب آهن اصفهان تنها تولیدکننده در کشور است که در زمینه تولید ریل فعالیت دارد.
انواع ریل بر اساس کاربرد
ریل ها بر اساس کاربرد به دسته های زیر تقسیم می شوند:
- ریل راه آهن (Rail Road) در تیپ های S، R، UIC و p
- ریل جرثقیل Crain Rail در تیپ های MRS، CR، QC، KP
- ریل معدنی در تیپ های JIS، S، R
طول هرشاخه ریل قطاردر ایران-میزان مصرف ریل در خطوط ایران
با توجه به اینکه هر متر ریلUIC60حدود ۶۰ کیلوگرم وزن دارد، راه آهن برای هر کیلومتر ریل گذاری، نیاز به حدود ۱۲۰ تن ریل دارد.
تا کنون ریل مورد نیاز، عمدتاً از کشورهای روسیه، چین، هند و شرکت های آلمانی و اتریشیThyssenkrupp و Voestalpine وارد شده است.
میزان ریل مصرفی در ایران وابسته به ساخت خطوط ریلی جدید و یا ترمیم یا تعمیر خطوط ریلی قدیمی است.
در حال حاضر میزان خطوط اصلی ریلی در کشور حدود ۹ هزار کیلومتر است
که با توجه به سند چشم انداز۲۰ ساله کشور باید تا سال ۱۴۰۴ به ۲۵ هزار کیلومتر افزایش یابد.
برای احداث ۱۶ هزار کیلومتر خطوط جدید ریلی طی ۱۲ سال آینده، باید سالانه به طور میانگین ۱۳۳۳ کیلومتر خطوط ریلی احداث گردد.
افزون بر این، راه آهن باید طبق برنامه، سالانه ۳۰۰ کیلومتر بازسازی خطوط ریلی انجام دهد.
این بدین معنا است که میانگین نیاز سالانه به ریل برای رسیدن به اهداف چشم انداز حدود ۲۰۰ هزار تن می باشد.
**طول استاندارد ريلهای توليدی
طول5.12متریبرایايستگاههاوخطوطدرزدار،اينريلهابرایقوسهایمختلفباكاهش
طولیمعادل40،80و120ميليمترنيزسفارشدادهمیشود.
طول18متریبرایخطوطاصلیخارجازايستگاه
**شرایط کاری ریل راه آهن
ریل های راه آهن برای شما کاملا شناخته شده است و حتی اگر از نزدیک هم مشاهده نکرده باشید
حتما در فیلم ها و یا تصاویر دو خط فلزی موازی را دیده اید که قطار روی آن حرکت می کند.
مهمترین وظیفه ای که ریل بر عهده دارد تحمل وزن واگن ها و هدایت صحیح قطار است.
با توجه به اینکه وزن قطار بسیار بالاست فولادی که ریل از آن ساخته می شود
باید بتواند به خوبی نیروهای وارد شده را تحمل کند و در اثر آن دچار شکست نشود.
از طرف دیگر ریل و چرخ قطار در تماس مستقیم با یکدیگر قرار دارند و باید در برابر سایش و خوردگی نیز از مقاومت بالایی برخودار باشند.
توجه به این ویژگی ها از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که بروز مشکل در ریل می تواند به راحتی باعث انحراف قطار و خسارات جانی و مالی بسیار زیادی شود.
**عمر مفيد ريل
مدتزمانكاركردريلبدونوقوعشكست،سائيدگيوخرابيهايغيرمجاز
مهمترينعواملموثر:ميزانبارناخالصعبوريساليانه،بارمحوريعبوري،نحوهنگهداري،
حداكثرسرعتعبوري،هندسهخط(شعاعقوسها)ومقاومتخستگيريل
**آنالیز آلیاژ ریل
برای ساخت ریل راه آهن باید از فولادی استفاده کرد که در برابر خوردگی و سایش از مقاومت بالایی برخودار باشد.
عموما برای ساخت ریل راه آهن از فولاد ۱۰۸۴ یا معادل نوردگرم آن استفاده می شود.
این فولاد کربن متوسط با ۰٫۷ تا ۰٫۸ درصد کربن به همراه ۰٫۷ تا ۱ درصد منگنز است.
این نوع فولاد برای انجام عملیات حرارتی بسیار عالی هستند.
از ویژگی های قابل توجه فولادهایی که برای ساخت ریل استفاده می شود منگنز بالای آن است.
دلایل متعددی برای این مساله وجود دارد که یکی از مهمترین آن ها امکان انجام عملیات حرارتی عمیق‌تر بر روی این نوع فولاد است.
برای آنکه خطوط راه آهن بتواند در دراز مدت عملکرد خوبی داشته باشند باید دارای دو ویژگی باشند.
یکی مقاومت بالا در برابر سایش و دیگری مقاومت بالا در برابر شکست.
فولاد ۱۰۸۴ را تحت عملیات حرارتی تا 65 Rockwell C سخت کرد اما در این شرایط شکننده می شود.
سختی ایده ال حدود 60-62 Rc در نظر گرفته می شود. در این سختی فولاد از مقاومت سایشی بسیار خوبی برخوردار است
